Lọc là một quá trình loại bỏ các hạt vật chất từ nước bằng cách buộc nước phải đi qua một lớp vật liệu lọc. Vật liệu lọc có thể là các vật liệu rắn trong tự nhiên như cát, sỏi, sét, .. hoặc có thể là một loại màng làm từ các vật liệu khác nhau. Đôi khi, các hạt cặn lớn sẽ được lắng trước khi qua quá trình lọc.
Kích thước của hạt cặn được loại bỏ trong quá trình lọc phụ thuộc vào kích thước lỗ lọc của vật liệu lọc. Biểu đồ dưới đây sẽ thể hiện các quy tình tách lọc khác nhau của các loại vật liệu khác nhau.
Công nghệ màng lọc là một công nghệ nổi trội bởi vì nó được thiết kế phù hợp với các yêu cầu cụ thể cho sản phẩm. Cho đến nay, công nghệ màng đã gần như đáp ứng được toàn bộ yêu cầu các ứng dụng đưa ra, ví dụ loại bỏ muối, lọc dầu,… Màng thẩm thấu ngược ( RO ) hiện nay vẫn giữ vị trí cao nhất về khả năng lọc, tiếp theo là màng lọc Nano ( NF ), đến màng siêu lọc ( UF ) và cuối cùng là màng tinh lọc ( MF ). Trong các ứng dụng, đôi khi người ta thường kết hợp sử dụng các loại màng này với nhau để tăng độ tinh khiết cho sản phẩm.
Biểu đồ sau đây sẽ tóm tắt hiệu quả loại bỏ cặn đối với các loại màng khác nhau.
Màng tinh lọc
Tinh ( vi ) lọc (MF) dùng để loại bỏ các cặn có kích thước lớn, các đại phân tử được tách ra từ các phân tử lớn khác, protein, hay các mảnh vỡ tế bào. Ứng dụng quan trọng trong lọc nước đơn giản ở các chu trình cuối, ví dụ dùng trong lọc nước ép trái cây,sữa, rượu vang, bia và dược phẩm vô trùng. Màng tinh lọc hoạt động ở áp suất tương đối thấp.
Màng siêu lọc
Siêu lọc (UF) là một quá trình lọc có áp lực loại bỏ dầu, hydroxit kim loại, chất keo, nhũ tương, chất rắn lơ lửng, vi khuẩn, và hầu hết các phân tử lớn từ nước và các dung dịch khác. Màng UF ứng dụng trong lọc dầu, nước ép trái cây, sữa và sữa chua, sơn, dược phẩm, rượu nước uống, và nước thải cấp ba.
Màng siêu lọc có kích thước lỗ khoảng 0,01 micron có thể loại bỏ một số virus, trong khi màng tinh lọc có kích thước lỗ khoảng 0,1 micron, chỉ có thể loại bỏ một số loài vi sinh vật không bao gồm virus. Tuy nhiên cả tinh lọc và siêu lọc đều không thể loại bỏ các chất hòa tan, trừ khi các chất này được hấp phụ trước bằng than hoạt tính hoặc được keo tụ bằng phèn nhôm hoặc sắt.
Màng lọc Nano
Màng lọc Nano ( NF ) có kích thước lỗ khoảng 0,001 micron. Có chức năng tương tự như màng thẩm thấu ngược, nhưng thường được sử dụng để loại bỏ các ion đa hóa trị, các chất hữu cơ đơn phân tử, gần như tất cả các virus, hầu hết các vật chất hữu cơ tự nhiên và các muối. Các ion đơn trị như Na, Cl sẽ đi qua nó, do đó nó thường được sử dụng cho quá trình tiền lọc trong khử muối nước mặn. Trong xử lý nước, màng NF có thể được sử dụng để làm mềm nước, loại bỏ thuốc trừ sâu, khử màu.
Màng thẩm thấu ngược
Màng thẩm thấu ngược ( RO ) có kích thước lỗ khoảng 0,0001 micron. Ngoài việc loại bỏ tất cả các phân tử hữu cơ và virus, màng RO loại bỏ hầu hết các ion đơn trị, các hóa chất độc hại có mặt trong nước. Do đó màng RO được ứng dụng phổ biến trong khử muối, khử mặn, khử khoáng để sản xuất nước tinh khiết với tính kinh tế cao hơn so với phương pháp chưng cất.